Η χρήση ελληνικού γενετικού υλικού ψυχανθών προσαρμοσμένου στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της χώρας μπορεί να μεγιστοποιήσει την απόδοση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων αλλά και να μειώσει το κόστος παραγωγής. Παράλληλα η σύνδεση της φυτικής με την ζωική παραγωγή μπορεί να δώσει μερική ή ολική αυτάρκεια ζωοτροφών σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
H αξιοποίηση βελτιωμένων ποικιλιών ψυχανθών με χαρακτηριστικά παραγωγικότητας, σταθερότητας στις μεταβολές του περιβάλλοντος και ποιότητας αποτελεί την πιο οικονομική, αειφορική και ασφαλή επένδυση για την ανάπτυξη του μοντέλου της βιώσιμης γεωργίας.
Τα παραπάνω αποτελούν ουσιαστικά μια υπόθεση εργασίας που μένει να αποδειχθεί σε μια προσπάθεια βελτίωσης των κτηνοτροφικών ψυχανθών και της διάδοσης της καλλιέργειας και αξιοποίησης τους από τα αγροτικά ζώα, που ξεκινά με το πρόγραμμα «ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ-Ψυχανθή», το οποίο παρουσιάστηκε στις 14 Οκτωβρίου σε ειδική ημερίδα του ΓΠΑ με τίτλο «Δράσεις για τη βιώσιμη παραγωγή και αξιοποίηση κτηνοτροφικών ψυχανθών».
Ειδικότερα, την ημερίδα οργάνωσε το Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα. Στην ημερίδα αναλύθηκε ο ρόλος των κτηνοτροφικών ψυχανθών στη διατροφή των παραγωγικών ζώων, η γενετική βελτίωσή τους για τον περιορισμό των αντιδιατροφικών παραγόντων καθώς και η οικονομικότητα της χρήσης τους στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Όπως τονίστηκε, η συμβολή του ερευνητικού προγράμματος θα πρέπει να είναι η προσπάθεια βελτίωσης των κτηνοτροφικών ψυχανθών και της διάδοσης της καλλιέργειας και αξιοποίησης τους από τα αγροτικά ζώα, αλλά και ένα τρόπο να συνδεθεί η φυτική και η ζωική επιστήμη καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να δώσει ολική ή μερική αυτάρκεια ζωοτροφών σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Η διατροφή των παραγωγικών ζώων βασίζεται κυρίως σε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης. Η σόγια λόγω της υψηλής θρεπτικής αξίας και της διαθεσιμότητας της είναι το κύριο είδος. Μόνο το 5% της χρησιμοποιούμενης σόγιας παράγεται στην ΕΕ και η κτηνοτροφία είναι σε υψηλό βαθμό εξαρτημένη από την εισαγωγή σόγιας.
Τα ψυχανθή μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διατροφή των μηρυκαστικών, καθώς περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, και μπορούν να ενταχθούν σε κύκλους αμειψισποράς. Με την δημιουργία νέων ποικιλιών ψυχανθών εξυπηρετείται η βιώσιμη γεωργία αλλά η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι νέες ποικιλίες θα έχουν αυξημένη αντοχή στους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες καταπόνησης, θα αξιοποιούν περισσότερο τους φυσικούς πόρους αλλά και το τελικό προϊόν θα είναι βελτιωμένης ποιότητας όσπριο.
Τους ομιλητές αποτελούσαν οι : Βλαχοστέργιος Δημήτριος-Εντεταλμένος Ερευνητής του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής, Τάνη Ελένη-Λέκτορας ΓΠΑ, Σιάχος Νεκτάριος-Υποψήφιος Διδάκτορας στο Εργαστήριο Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, και ο Ράγκος Αθανάσιος, Ερευνητής Δ’ στο Ινστιστούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας. Τη στρογγυλή τράπεζα συντόνισαν οι Αβραάμ Ελένη-Επιστημονική Υπεύθυνος του προγράμματος, και ο Μπιλαλής Δημήτιος-Καθηγητής ΓΠΑ.
Δυνατότητες νέων ποικιλιών
Ενδεικτικά ας αναφερθούμε στις ποικιλίες ρεβιθιού Άνδρος, Σέριφος και Αμοργός με αντοχή σε θερμοκρασίες έως -12 °C. Αντιμετώπιση της ξηρασίας έχουμε και με τις ποικιλίες φακής ΕΛΠΙΔΑ (πλατύσπερμη) και ΑΘΗΝΑ (λεπτόσπερμη), με αποφυγή της περιόδου ξηρασίας κατά το ευαίσθητο στάδιο ανάπτυξης (άνθιση και γέμισμα λοβού). Έτσι αποφεύγεται η περίοδος της έντονης ξηρασίας κατά τους κρίσιμους μήνες Απρίλιο και Μάιο. H αξιοποίηση των βελτιωμένων ποικιλιών ψυχανθών με χαρακτηριστικά παραγωγικότητας, σταθερότητας στις μεταβολές του περιβάλλοντος και ποιότητας αποτελεί την πιο οικονομική, αειφορική και ασφαλή επένδυση για την ανάπτυξη του μοντέλου της βιώσιμης γεωργίας .
